Пра Хейердала, Распуцiна i балгарскi КДБ. Нататкi з Канараў
Што агульнага ў фаварыта імператарскай сям’і Рыгора Распуціна, балгарскага дысідэнта Георгія Маркава і вядомага нарвежскага вандроўніка Тура Хейердала?.. На першы погляд, нічога. Насамрэч, на зямлі ёсць месца, якое звязвае гэтых розных людзей -- выспа Тэнерыфе.
Штогод Канары наведваюць каля 10 мільёнаў чалавек, палова з якіх немцы і ангельцы. Самая папулярная кропка – выспа Тэнерыфе. Тут самыя лепшыя пляжы з чорным вулкінічным пяском, вялікі выбар гатэляў, рэстаранаў, шырокая экскурсійная праграма для дзяцей і дарослых. Аднак экскурсіі арганізуюцца, зазвычай, па раскручаных месцах -- вулкан Тэйдэ, Лоры парк (галоўны канарскі заасад), Парк арлоў (заапарк у джунглях), Сіям парк (аквапарк). А што рабіць інтэлектуалам і аматарам гісторыі?.. Узяць аўто напракат і наведаць “Піраміды Гуімара”.
Этнаграфічны парк “Піраміды Гуімара” знаходзіцца на паўднёвым усходзе Тэнерыфе. Ехаць трэба спачатку па аўтамагістралі TF-1 да павароту на мястэчка Гуімар (Guimar). Затым -- некалькі кіламетраў па TF-61 ў процілеглы ад узбярэжжа бок. А, трапіўшы ў Гуімар, шукаць парк ужо па шыльдах…
Але Хейердал не супакоіўся. Па форме пабудовы ў Гуімаре нагадвалі яму піраміды Перу і Мексікі, культавыя вежы Месапатаміі і насыпныя магільні на італьянскіх выспах. А Хейердал усё сваё жыццё імкнуўся давесці, што яшчэ задоўгае да Калумба паміж Амерыкай і Міжземнамор'ем існавалі культурныя сувязі, і старажытныя мараплаўцы на прымітыўных суднах з трыснягу і папірусу перасякалі Атлантычны акіян.
Самы хуткі маршрут паміж Міжземнамор’ем і Амерыкай праходзіў якраз праз Канарскія выспы. Так што піраміды ў Гуімары (як лічыў Хеердал) маглі ўзнікнуць пад уплывам вандроўнікаў са Старога Света…
Аднак доказаў гэтай тэорыі не было. Больш таго, піраміды збіраліся знішчыць, бо мясцовыя ўлады планавалі правесці праз гэтыя мясціны шашу. І тады Хейердал звярнуўся да астраномаў, якія ўскосна падцвердзілі яго тэорыю. Яны даказалі, што «горы камянёў» арыентаваны па сонцы і прывязаны да зімовага і летняга сонцастаяння. Гэта быў ужо аргумент. І тады стары сябар падарожніка, судаўладальнік Фрэд Олсен набыў усю даліну, дзе знаходзіліся старажытныя пабудовы. Хейердал пераехаў на Тэнерыфе і засяродзіўся на вывучэнні пірамід…
Так, крок за крокам, даліна на ўскрайку Гуімара пачала ператварацца ў этнаграфічны парк, які афіцыйна адкрылі ў 1998 годзе. Акрамя славутых пірамід тут ёсць некалькі экспазіцый: дом-музей, дзе прадстаўлены вынікі раскопак, інфармацыя пра старажытныя спосабы мораплаўства, адна з самых буйных у свеце калекцый фотаздымкаў пірамід. У залах музея таксама адкрыта выстава “Тур Хейердал: чалавек-міф”, дзе экспануюцца копіі чоўнаў, на якіх вандроўнік перасякаў Атлантыку… Ёсць у парку экспазіцыя “Выспа Пасхі” (альбо “Выспа Вялікдня”), якая распавядае драматычную гісторыю рапануйцаў. Але асаблівай увагі заслугоўвае “Сакрэтны сад”, дзе сабраны самыя небяспечныя расліны планеты.
Гэта здарылася ў 1978 годзе ў Лондане. Маркаў ішоў па шматлюднай вуліцы і нечакана спатыкнулся аб нейкі парасон. У гэты момант ён адчуў укол. На наступны дзень у Маркава рэзка паднялася тэмпература, пачаліся прыступы млоснасці. Яго паклалі ў лякарню, дзе ён сканаў. Але перад смерцю паспеў распавесці гісторыю з парасонам. Ускрыццё паказала, што пад час уколу ў ікру нагі Маркава была імплатнавана капсула з рыцынам... Наёмнага забойцу так і не знайшлі. У 2013 годзе справу было вырашана закрыць з прычыны заканчэння тэрміну даўнасці…
Аўдыягід (гэта паслуга каштуе каля 2 еўра) распавядае, які след тая ці іншая атрута пакінула ў гісторыі чалавецтва. Можна даведацца, чым труцілі Сакрата, Распуціна, еўрапейскіх манархаў, палітычных і эканамічных канкурэнтаў, няверных жонак і мужоў. Па сакрэтнаму саду варта гуляць цэлы дзень. Як, зрэшты, і па усёй тэрыторыі этнаграфічнага парка “Піраміды Гуімара”. Але толькі адзін раз у годзе (23 чэрвеня) можна стаць сведкам незвычайнай з’явы – двуразовага захода сонца. З вяршынь адной з пірамід выдатна бачна, як свяціла заходзіць за адзін выступ горы, потым з'яўляецца ненадоўга і заходзіць ужо канчаткова. Гэта -- унікальнае відовішча, як, зрэшты, і сам этнаграфічны парк “Піраміды Гуімара”, які з’явіўся на Канарах, дзякуючы нарвежскаму вандроўніку Туру Хейердалу.
Штогод Канары наведваюць каля 10 мільёнаў чалавек, палова з якіх немцы і ангельцы. Самая папулярная кропка – выспа Тэнерыфе. Тут самыя лепшыя пляжы з чорным вулкінічным пяском, вялікі выбар гатэляў, рэстаранаў, шырокая экскурсійная праграма для дзяцей і дарослых. Аднак экскурсіі арганізуюцца, зазвычай, па раскручаных месцах -- вулкан Тэйдэ, Лоры парк (галоўны канарскі заасад), Парк арлоў (заапарк у джунглях), Сіям парк (аквапарк). А што рабіць інтэлектуалам і аматарам гісторыі?.. Узяць аўто напракат і наведаць “Піраміды Гуімара”.
Этнаграфічны парк “Піраміды Гуімара” знаходзіцца на паўднёвым усходзе Тэнерыфе. Ехаць трэба спачатку па аўтамагістралі TF-1 да павароту на мястэчка Гуімар (Guimar). Затым -- некалькі кіламетраў па TF-61 ў процілеглы ад узбярэжжа бок. А, трапіўшы ў Гуімар, шукаць парк ужо па шыльдах…
Чоўны Тура Хейердала
Але Хейердал не супакоіўся. Па форме пабудовы ў Гуімаре нагадвалі яму піраміды Перу і Мексікі, культавыя вежы Месапатаміі і насыпныя магільні на італьянскіх выспах. А Хейердал усё сваё жыццё імкнуўся давесці, што яшчэ задоўгае да Калумба паміж Амерыкай і Міжземнамор'ем існавалі культурныя сувязі, і старажытныя мараплаўцы на прымітыўных суднах з трыснягу і папірусу перасякалі Атлантычны акіян.
Самы хуткі маршрут паміж Міжземнамор’ем і Амерыкай праходзіў якраз праз Канарскія выспы. Так што піраміды ў Гуімары (як лічыў Хеердал) маглі ўзнікнуць пад уплывам вандроўнікаў са Старога Света…
Аднак доказаў гэтай тэорыі не было. Больш таго, піраміды збіраліся знішчыць, бо мясцовыя ўлады планавалі правесці праз гэтыя мясціны шашу. І тады Хейердал звярнуўся да астраномаў, якія ўскосна падцвердзілі яго тэорыю. Яны даказалі, што «горы камянёў» арыентаваны па сонцы і прывязаны да зімовага і летняга сонцастаяння. Гэта быў ужо аргумент. І тады стары сябар падарожніка, судаўладальнік Фрэд Олсен набыў усю даліну, дзе знаходзіліся старажытныя пабудовы. Хейердал пераехаў на Тэнерыфе і засяродзіўся на вывучэнні пірамід…
Так, крок за крокам, даліна на ўскрайку Гуімара пачала ператварацца ў этнаграфічны парк, які афіцыйна адкрылі ў 1998 годзе. Акрамя славутых пірамід тут ёсць некалькі экспазіцый: дом-музей, дзе прадстаўлены вынікі раскопак, інфармацыя пра старажытныя спосабы мораплаўства, адна з самых буйных у свеце калекцый фотаздымкаў пірамід. У залах музея таксама адкрыта выстава “Тур Хейердал: чалавек-міф”, дзе экспануюцца копіі чоўнаў, на якіх вандроўнік перасякаў Атлантыку… Ёсць у парку экспазіцыя “Выспа Пасхі” (альбо “Выспа Вялікдня”), якая распавядае драматычную гісторыю рапануйцаў. Але асаблівай увагі заслугоўвае “Сакрэтны сад”, дзе сабраны самыя небяспечныя расліны планеты.
Георгій Маркаў
Гэта здарылася ў 1978 годзе ў Лондане. Маркаў ішоў па шматлюднай вуліцы і нечакана спатыкнулся аб нейкі парасон. У гэты момант ён адчуў укол. На наступны дзень у Маркава рэзка паднялася тэмпература, пачаліся прыступы млоснасці. Яго паклалі ў лякарню, дзе ён сканаў. Але перад смерцю паспеў распавесці гісторыю з парасонам. Ускрыццё паказала, што пад час уколу ў ікру нагі Маркава была імплатнавана капсула з рыцынам... Наёмнага забойцу так і не знайшлі. У 2013 годзе справу было вырашана закрыць з прычыны заканчэння тэрміну даўнасці…
Сакрэтны сад
Аўдыягід (гэта паслуга каштуе каля 2 еўра) распавядае, які след тая ці іншая атрута пакінула ў гісторыі чалавецтва. Можна даведацца, чым труцілі Сакрата, Распуціна, еўрапейскіх манархаў, палітычных і эканамічных канкурэнтаў, няверных жонак і мужоў. Па сакрэтнаму саду варта гуляць цэлы дзень. Як, зрэшты, і па усёй тэрыторыі этнаграфічнага парка “Піраміды Гуімара”. Але толькі адзін раз у годзе (23 чэрвеня) можна стаць сведкам незвычайнай з’явы – двуразовага захода сонца. З вяршынь адной з пірамід выдатна бачна, як свяціла заходзіць за адзін выступ горы, потым з'яўляецца ненадоўга і заходзіць ужо канчаткова. Гэта -- унікальнае відовішча, як, зрэшты, і сам этнаграфічны парк “Піраміды Гуімара”, які з’явіўся на Канарах, дзякуючы нарвежскаму вандроўніку Туру Хейердалу.